Их Британийн Дээд шүүхийн хиймэл оюун ухаан ба патентын тухай хуулийн чухал шийдвэр

Оюуны өмч болон хиймэл оюун ухааны салбарт томоохон жишиг тогтсон шинэлэг шийдвэрээр Их Британийн Дээд шүүх хиймэл оюун ухааны системийг патент зохион бүтээгчээр бүртгэх боломжгүй гэж шийдвэрлэсэн байна. Энэхүү шийдвэр нь DABUS нэртэй хиймэл оюун ухааны системээ хоёр патентын зохион бүтээгч гэж хүлээн зөвшөөрөхийг хүссэн Америкийн технологич Стивен Талерын хийсэн удаан үргэлжилсэн хуулийн тэмцлийн оргил үе юм.

Стивен Талерын патентын эрх зүйн уламжлалт хил хязгаарыг сөргүүлэх аялал нь DABUS бие даасан байдлаар хоол хүнс, ундааны шинэ сав, өвөрмөц төрлийн гэрлийн гэрэлт цамхаг зохион бүтээсэн гэж мэдэгдсэнээр эхэлсэн. Энэхүү нэхэмжлэл нь одоо байгаа хууль эрх зүйн орчныг сорилтод оруулж, бүтээлч, шинэлэг үйл явц дахь хиймэл оюун ухааны хувьсах үүргийн талаар чухал асуултуудыг тавьжээ. Талерын маргаан нь зөвхөн DABUS-ийн чадавхийн тухай биш, харин ирээдүйн технологийн дэвшил, оюуны өмчийн эрхэд AI-ийн гүйцэтгэх үүргийн өргөн хүрээний үр дагаврыг хөндсөн юм.

Гэсэн хэдий ч Их Британийн дээд шүүх одоогийн хууль тогтоомжийн дагуу "зохион бүтээгч нь хүн байх ёстой" гэж дүгнэжээ. Энэхүү шийдвэр нь хүний ​​эрх мэдэл, бүтээлч байдлыг патентын эрх зүйн тогтолцооны төвд тууштай байрлуулж, хүн ба машин бүтээсэн шинэ бүтээлийн хоорондох тодорхой хил хязгаарыг тогтоожээ. Энэхүү шийдвэр нь хэдийгээр дэвшилтэт чадавхитай ч DABUS зэрэг хиймэл оюун ухааны системүүд нь хуулийн этгээдгүй тул зохион бүтээгч гэх мэт хүний ​​шинж чанартай байж болохгүй гэсэн ойлголтыг бататгаж байна.

Их Британийн Дээд шүүхийн энэхүү шийдвэр нь АНУ болон Европын Холбооны шүүхүүд Талерын DABUS-ийг зохион бүтээгчийн жагсаалтад оруулах хүсэлтийг мөн няцаасан ижил төстэй санааг илэрхийлж байна. Их Британийн Оюуны өмчийн газар анх 2019 онд Талерын өргөдлийг татгалзаж, Дээд шүүхийн энэхүү чухал шийдвэрээр өндөрлөсөн хуулийн мэтгэлцээний эхлэлийг тавьсан юм.

Энэхүү шийдвэр нь зөвхөн хууль эрх зүйн маргааны дүгнэлт биш, харин хиймэл оюун ухаан ба хүний ​​бүтээлч байдлын хоорондын харилцааны талаархи яриа хэлэлцээний чухал мөчийг харуулж байна. AI систем тасралтгүй хөгжиж, янз бүрийн салбарт улам чухал үүрэг гүйцэтгэж байгаа тул энэхүү шийдвэр нь эдгээр технологийн талаарх бидний ойлголт, ашиглалтыг зохицуулж буй хууль эрх зүй, ёс зүйн тогтолцооны талаар чухал сануулга болж байна.

Шийдвэрийн эрх зүйн үр дагавар

Их Британийн Дээд шүүхийн санал нэгтэй шийдвэр нь зохион бүтээгчийн тодорхойлолт нь хүний ​​зан чанартай холбоотой байдаг эрх зүйн гол зарчмыг онцолж байна. Энэхүү шийдвэр нь оюуны өмчийн эрх зүйн салбарт, ялангуяа AI технологийн хурдацтай хөгжиж буй нөхцөлд ихээхэн нөлөө үзүүлж байна. Хиймэл оюун ухаан нь хүний ​​бус биетийн хувьд зохион бүтээгчтэй холбоотой байж болохгүй гэсэн шүүхийн байр суурь нь хуулийн этгээд байх нь ийм хүлээн зөвшөөрөгдөх урьдчилсан нөхцөл гэсэн уламжлалт үзлийг дахин нотолж байна.

Хуулийн мэргэжилтнүүд одоо энэ шийдвэрийн үр дагаварыг сайтар судалж байна. Энэхүү шийдвэр нь патентын эрх зүй дэх хиймэл оюун ухааны өнөөгийн эрх зүйн байдлын талаар тодорхой тусгасан боловч одоо байгаа хууль тогтоомж болон технологийн дэвшлийн хоорондын зөрүү нэмэгдэж байгааг онцолж байна. DABUS гэх мэт хиймэл оюун ухааны системүүд нь оюуны өмчийг бий болгоход гүйцэтгэх үүргийн талаар асуултуудыг төрүүлж, шинэ санаа, шийдлийг бий болгох чадвар улам бүр нэмэгдсээр байна.

Цаашилбал, энэхүү шийдвэр нь оюуны өмчийн хууль дахь AI-ийн ирээдүйг тодорхойлоход бодлого боловсруулагчдын гүйцэтгэх үүргийн талаар хэлэлцүүлэг өрнүүлэв. Энэхүү шийдвэр нь хиймэл оюун ухааныг зохион бүтээгч гэж хууль ёсоор хүлээн зөвшөөрөхөд гарсан өөрчлөлтүүд нь шүүхийн шийдвэрээс илүүтэй хууль тогтоомжийн шинэчлэлээс үүдэлтэй байж магадгүй гэсэн үг юм. Энэхүү хэтийн төлөв нь хиймэл оюун ухааны технологи нь одоогийн хууль эрх зүйн орчныг давж байгааг хүлээн зөвшөөрч буйтай нийцэж байгаа тул хууль тогтоогчид шинээр гарч ирж буй сорилтуудыг шийдвэрлэхийн тулд идэвхтэй хандлагыг шаардаж байна.

Энэхүү хэрэг нь хиймэл оюун ухаан, бүтээлч байдлыг тойрсон өргөн хүрээтэй хууль эрх зүй, ёс суртахууны асуудлуудыг гэрэлтүүлж байна. Шүүхийн шийдвэр нь шинэ бүтээлийн мөн чанар, бүтээлч үйл явцад хиймэл оюун ухааны гүйцэтгэх үүргийн талаархи үндсэн асуултуудыг бий болгодог. Хиймэл оюун ухаан үргэлжлэн хөгжихийн хэрээр хууль эрх зүйн тогтолцооны хүрээнд түүний чадвар, хязгаарлалтын талаарх маргаан ч мөн адил өрнөж байна. Тиймээс энэхүү шийдвэр нь хууль эрх зүйн тодорхой асуудлыг хөндөөд зогсохгүй манай нийгэмд хиймэл оюун ухааны эзлэх байр суурьтай холбоотой яриа хэлэлцээнд хувь нэмрээ оруулж байна.

AI инноваци болон ирээдүйн хөгжилд илүү өргөн нөлөө үзүүлэх

Их Британийн Дээд шүүхийн шийдвэр нь хууль эрх зүйн тодорхой байдлыг хангахын зэрэгцээ инноваци, оюуны өмчийн салбарт хиймэл оюун ухааны ирээдүйн замналын талаар яриа өрнүүлж байна. Энэхүү шийдвэр нь хиймэл оюун ухааны бүтээлч чадавхийг шинэ бүтээлийг хууль ёсны дагуу хүлээн зөвшөөрөхөөс ялгаж салгаж байгаа бөгөөд энэ нь хиймэл оюун ухааны хөгжлийн талбар болон технологийн салбарт өргөн хүрээтэй нөлөө үзүүлдэг.

Энэхүү шийдвэр нь хиймэл оюун ухааныг шинийг санаачлагч, хөгжүүлэгчдийн хувьд чухал мөчийг илэрхийлж байна. Энэ нь хиймэл оюун ухаан нь бүтээлч үйл явцад тусалж чадах ч хууль эрх зүйн зээл болон дараагийн патентын эрх нь хүний ​​зохион бүтээгчидтэй байх болно гэсэн үг юм. Энэ нь AI-г судалгаа, хөгжүүлэлтийн үйл явцад, ялангуяа эм зүй, технологи, инженерчлэл зэрэг патентаас ихээхэн хамааралтай салбаруудад хэрхэн нэгтгэж байгааг дахин үнэлэхэд хүргэж болзошгүй юм.

Түүгээр ч зогсохгүй уг шийдвэр нь хиймэл оюун ухааны инновацийн сэдэл, урамшууллын талаар чухал асуултуудыг тавьж байна. Хэрэв хиймэл оюун ухаанаар бий болсон шинэ бүтээлийг патентжуулж чадахгүй бол энэ нь бүтээлч эсвэл асуудал шийдвэрлэхэд зориулагдсан хиймэл оюун ухааны системийг хөгжүүлэх хөрөнгө оруулалтад нөлөөлж болзошгүй. Энэ нь патентын хамгаалалт нь судалгаа, хөгжлийн хөрөнгө оруулалтын гол хөшүүрэг болдог тул инновацийн хурдыг удаашруулж болзошгүй юм. Гэсэн хэдий ч энэ нь хиймэл оюун ухааныг орлуулахын оронд хүний ​​бүтээлч чадварыг нэмэгдүүлэх хэрэгсэл гэж үздэг хамтын загварыг дэмждэг.

Энэхүү хэрэг нь хиймэл оюун ухааны засаглал, хууль эрх зүйн орчинг хөгжүүлэхэд хэтийн төлөвтэй хандах шаардлагатайг харуулж байна. AI системүүд улам боловсронгуй болж, санаа, шийдлийг бие даан гаргах чадвартай болох тусам эдгээр дэвшлийг тусгасан бодлого, хууль тогтоомжийн хэрэгцээ улам бүр нэмэгдэх болно. Энэхүү шийдвэр нь бодлого боловсруулагчид болон хуулийн мэргэжилтнүүдийг патентын хуулийн үндсэн зарчмуудыг хадгалахын зэрэгцээ хиймэл оюун ухааны өвөрмөц чадавхийг хангах шинэ тогтолцоог авч үзэхэд түлхэц болох юм.

Нийгмийн өргөн хүрээнд энэхүү шийдвэр нь хиймэл оюун ухаан бидний амьдрал дахь үүргийн талаарх маргаанд хувь нэмрээ оруулж байна. Энэ нь хүний ​​бус хүмүүсийн бий болгосон санааг эзэмших, хиймэл оюун ухааны эрин үеийн бүтээлч байдлын тодорхойлолт зэрэг ёс зүйн асуудлыг хөнддөг. Хиймэл оюун ухаан нийгмийн янз бүрийн талбарт нэвтрэн орсоор байгаа тул эдгээр хэлэлцүүлэг нь бидний эдгээр дэвшилтэт технологиудыг хэрхэн ойлгож, хэрхэн харилцаж байгааг тодорхойлоход улам чухал болж байна.